سهم مهمی از تولید ناخالص داخلی هر کشور را شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهد اما با وجود نقش ارزنده، این شرکت‌ها با مشکلات زیادی در تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز خود مواجه هستند، این مسئله در بنگاه‌های بزرگ اقتصادی وجود ندارد زیرا این نهادهای اقتصادی می‌توانند با استفاده از روابط خود، نقدینگی مورد نیاز را از طریق تسهیلات بانکی و یا دیگر نهادهای تأمین مالی، تأمین کنند اما این امکان برای شرکت‌های کوچک و متوسط کمتر وجود دارد.

همین موضوع منجر شد که تأمین مالی جمعی به یکی از روش‌های مورد علاقه شرکت‌ها و کسب و کارهای خرد برای تأمین مالی تبدیل شود. در این روش سرمایه گذاری، یک سکوی تأمین مالی به عنوان واسط عمل کرده و با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد سرمایه گذاران، سرمایه مورد نیاز بنگاه‌ها را تأمین کرده و در اختیار آنها قرار می‌دهد.

سکوهای تأمین مالی در واقع پلتفرم و سایت‌های اینترنتی هستند که کارآفرینان و سرمایه گذاران را با هر میزان سرمایه، به یکدیگر متصل می‌کند. این سکوها براساس معیارهای تعریف شده و استانداردهای موجود، ایده‌ها را بررسی کرده و آنها را برای سرمایه گذاری در اختیار عموم قرار می‌دهند.

سود سکوها نیز از کارمزدی که در جذب هر سرمایه دریافت می‌کنند تأمین می‌شود.

این روش سرمایه گذاری سابقه طولانی در ایران ندارد و به طور رسمی از سال 99 با ایجاد چند پلتفرم که زیر مجموعه فرابورس هستند شکل گرفته است اما با وجود سابقه کم، این پلتفرم‌ها عملکرد قابل قبولی داشته و سرمایه قابل توجهی برای متقاضیان فراهم کرده‌اند.

فهرست سکوهای دارای مجوز فعالیت در سایت فرابورس قابل مشاهده است.

مروری بر میانگین بازدهی برخی از مهم‌ترین سکوهای فعال در ایران نشان می‌دهد که این سکوها در 10 طرح اخیر خود از 21.5 تا 48 درصد به طور میانگین، بازدهی داشته‌اند:

کار سکوهای تأمین مالی چیست؟

سکوهای تأمین مالی جمعی، از طرف صندوق‌های سرمایه گذاری ضمانتی برای اصل سرمایه اخذ می‌کنند تا امنیت سرمایه‌های جمع‌آوری شده را حفظ کنند. همچنین پیش از شروع هر طرح، ارزیابی‌هایی صورت می‌گیرد، در این مرحله، صورت‌های مالی شرکت متقاضی سرمایه گذاری جمعی بررسی می‌شود و براساس سود و زیانی که پیش از این در صورت‌های ملی ثبت شده، ارزیابی لازم برای توانایی تحقق سود برآورد شده در طرح فعلی انجام می‌شود.

در واقع اگر هر شرکت سرمایه پذیر قصد همکاری با سکوهای تأمین مالی جمعی داشته باشد، ابتدا باید طرح توجیهی مفصل و دقیقی برای طرح مورد نظر تهیه شود، طرحی که در آن، شرح پروژه، محاسبه سرمایه لازم، سود حاصل از طرح و دیگر موارد مربوط توضیح داده شده و سکوی تأمین مالی تحلیل‌های لازم بر این طرح را انجام می‌دهد.

یکی از اقداماتی که سکوهای تأمین مالی انجام می‌دهند ارزیابی سابقه فروش شرکت و محصولی است که اکنون معرفی شده است، با این کار، مشخص می‌شود، شرکت سرمایه پذیر توانایی پرداخت سود پیش بینی شده را دارد یا خیر. در نهایت، ریسک‌های هر پروژه نیز ارزیابی شده و از طریق سکوهای تأمین مالی جمعی به اطلاع سرمایه گذاران می‌رسد.

استقبال از سکوهای کرادفاندینگ

نکته قابل توجه در عملکرد سکوهای کرافاندینگ این است که طرح‌هایی با بازدهی بالای 50 درصد و پروژه‌های کوچک با مبالغ کمتر از 10 میلیارد تومان در این سکوها در مدت زمان کمی با استقبال مردم مواجه شده و تأمین موالی می‌شود. به عنوان نمونه در یکی از سکوهای تأمین مالی جمعی، طرحی برای تأمین سرمایه در گردش تولید و فروش خودروهای برقی در کمتر از 35 دقیقه به پایان رسید. در این طرح دو میلیارد و 500 میلیون تومان برای تولید کننده جمع آوری شد و بازدهی طرح 45 درصد اعلام شده است.

https://media.imna.ir/d/2023/12/30/4/1959990.jpg?ts=1703921472000

آنچه مسلم است، کرافاندینگ‌ها روش جدید و ضمانت شده‌ای است که نیازمند اطلاع رسانی بیشتر در بین مردم بوده و بازدهی ارائه شده در این طرح‌ها نیز جذابیت خوبی برای آن ایجاد کرده است. علاوه بر آن ارائه ضمانتامه تعهد پرداخت توسط صندوق‌های مختلف می‌تواند این اطمینان را برای سرمایه گذاران ایجاد کند که اصل سرمایه آنها به طور قطعی بازپرداخت خواهد شد.