تأمین مالی جمعی یا کرادفاندینگ (Crowdfunding) روشی است برای جذب سرمایه که در آن، تعداد زیادی از افراد برای تأمین مالی تمام یا بخشی از سرمایه مورد نیاز یک پروژه در کسب و کارها، سرمایه گذاری می‌کنند.

انواع پروژه‌های فرهنگی، هنری، خیریه، اجتماعی، فناوری، نوآوری و کسب و کارهایی از جمله فیلم و موسیقی می‌توانند از کرادفاندینگ برای تأمین مالی بهره ببرند.

در این روش، سرمایه گذاران، با پرداخت مبلغی مشخص، در پروژه مورد نظر سرمایه گذاری می‌کنند و سرمایه پذیر نیز در صورت موفقیت پروژه سود علی‌الحسابی که متعهد شده است را علاوه بر اصل سرمایه پس از پایان زمان طرح به سرمایه گذار پرداخت می‌کند، این کار از طریق پلتفرم‌هایی که برای تأمین مالی جمعی ایجاد شده است و با بهره‌مندی از زیرساخت‌های اینترنتی انجام می‌شود.

تأمین مالی جمعی روشی جایگزین برای تأمین سرمایه از روش‌های سنتی همچون وام بانکی یا پیدا کردن سرمایه گذار از روش مستقیم است که جذب سرمایه را ساده‌تر کرده است.

در ادامه این مقاله سعی شده به این سوال که مزیت کرادفاندینگ نسبت به سایر روش‌های تأمین مالی و سرمایه گذاری چیست صحبت کرده و ابعاد مختلف این روش تأمین مالی را بررسی کنیم.

تأمین مالی جمعی به زبان ساده

کرادفاندینگ یا تأمین مالی جمعی روشی است که در آن تعداد زیادی از سرمایه گذاران سرمایه‌های خرد خود را در اختیار یک پروژه قرار می‌دهند. هر سرمایه گذار با حداقل 100 هزار تومان می‌تواند وارد جریان سرمایه گذاری شود و در نهایت مبالغ جمع‌آوری شده از طریق سکوی تأمین مالی جمعی، در اختیار مدیران کسب و کارها قرار می‌گیرد.

کسب و کارها نیز در ازای سرمایه دریافت شده متعهد می‌شوند که سرمایه گذاران را در بخشی از سود کسب شده از آن پروژه شریک کنند و در نهایت پس از پایان زمان انجام طرح، اصل سرمایه نیز به سرمایه گذاران بازخواهد گشت که همه این اقدامات از طریق سکوی تأمین مالی جمعی انجام می‌شود.

سکوی تأمین مالی جمعی چیست؟

سکوهای تأمین مالی جمعی ابزاری هستند که از طریق آنها صاحبان طرح‌های کسب و کار اقدام به جذب سرمایه از سرمایه گذاران خرد می‌کنند. طرح‌های اولیه در سکوهای تأمین مالی جمعی مورد بررسی قرار گرفته و اگر نتایج ارزیابی‌های مالی و فنی تأیید شود برای تأمین سرمایه بر روی سکو قرار می‌گیرد.

در این مرحله کاربران و سرمایه گذاران خرد می‌توانند از طریق سکوهای تأمین مالی جمعی، در صورت تمایل در طرح‌های ارائه شده شرکت کرده و بخشی از سرمایه مورد نیاز آن کسب و کار را تأمین کنند.

چرایی موفقیت سکوهای تأمین مالی جمعی

در تأمین مالی جمعی، واسطه‌هایی همچون بانک، بورس و … که منابع سرمایه گذاران را با صلاحدید خود در طرح‌های مختلف سرمایه گذاری می‌کنند، حذف می‌شوند، اما پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی فقط نقش رابط بین دو طرف را داشته و آن دو را به یکدیگر متصل می‌کند. بنابراین سرمایه گذاران می‌توانند تصمیم بگیرند بر چه طرحی سرمایه گذاری کنند.

تأمین مالی شناور و همه یا هیچ

یک طرح تأمین مالی جمعی با دو نوع شناور و همه یا هیچ می‌تواند انجام شود، در سیاست همه یا هیچ اگر سرمایه مورد نیاز طرح در مدت زمان تعیین شده تأمین شود طرح به اتمام می‌رسد و در غیر این صورت طرح ناموفق تلقی شده و سرمایه افراد به آنها بازگردانده می‌شود.

در مقابل، در تأمین مالی شناور هر مقداری از سرمایه مورد نیاز که تأمین شود در اختیار سرمایه پذیر قرار داده می‌شود.

عملکرد سکوهای تامین مالی جمعی

در حال حاضر بیست و دو سکوی کراد فاندینگ در ایران در حال فعالیت است و تا کنون بیش از 2،800 میلیارد تومان از طریق این سکو ها تامین مالی گردیده است.

طرح های موجود بر روی سکوها حاوی سود سرمایه گذاری در محدوده 30 تا 50 درصد به صورت سالانه است.

پروژه های موجود بر روی سکوها دارای وثایق و ضمانتامه های مختلفی می باشد که بخش عمده آنها، چک و یا ضمانتنامه تعهد پرداخت می باشند. بدیهی است که پروژه هایی که دارای چک به عنوان ضمانتنامه می باشند ریسک و سود بالاتری را نسبت به پروژه هایی که دارای ضمنتنامه تعهد پرداخت هستند، به همراه خواهند داشت.

سرمایه گذاران این حوزه باید دقت کنند که این نوع سرمایه گذاری نسبت به اوراق مشارکت دولتی، بانک ها و صندوق های درآمد ثابت، دارای ریسک بیشتری است.

نیمی از سکوهای موجود در این حوزه، فاقد فعالیت خاصی بوده و فعالیت اصلی در این حوزه توسط شش سکوی کرادفاندینگ در حال انجام است.